by Araç alımı ile alakalı bulunduğumuz ülkenin dinamiklerini, değerlerini anlama ve doğru adım atma adına birkaç ipucu:
Bu ülkede eflasyon, devaluasyon ve faiz yüzdeleri yok denecek kadar düşük oranlarda oldugu için, aynı zamanda mal ve para darlığı olmadığı da için otomobil bir yatırım aracı değil. İnsanlar otomobil alırken mal değil hizmet alma düşüncesi ile alıyorlar. Yani neye ne kadar ihtiyacı varsa, o süre zarfında o hizmet için ödeyeceği bedeli nazara alıyor. Bu yüzden mal olarak otomobilin fiyatını belirleyen birkaç unsur var.
- Aracın katalog fiyatı
- Üretim yılı-yaşı
- Km durumu
- Mevcut hasarı-masrafı
- Satılabilirliği, piyasa talebi
- Vergi-sigorta maliyeti
- Yakıt maliyeti
- Bakım maliyeti
Bir aracın ekonomik ömru 10 yıl, km olarak da 400 bin km kabul edersek: üzerinden zaman geçtikçe ve araç yol yaptıkça aracın katalog fiyatı üzerinden değeri düşüyor. Bu değer düşüşü çok mantıklı ve lineer şekilde oluyor. Çünkü zamanın ve kullanmanın yıpratıcılığı var, ayrıca teknoloji değişiyor. Aynı model iki araciın birisi 50 binde diğeri 250 binde ise birinin fiyatı 10 bin diğerinin ise 2 bin euro olabiliyor. Ya da aynı km de olan iki aracın birisi 2005 model diğeri 2015 model ise birinin fiyatı 2 bin diğerininki ise 10 bin Euro olabiliyor. Yani bir araç aldığınızda bunu kullandıkça değeri düşecek. Şu fiyata aldım şimdi şu fiyatı veriyorlar zarar ettim düşüncesi doğru değil. Ben aracı aldım 2 bin verdim, bir sene kullandım, bir yılda 1.200 Euro sigorta + vergi ödedim, bakım için 150 Euro verdim, yakıt için 2 bin Euro verdim, bana bu aracın bir yıllık hizmet bedeli 2.000+1.200+150+2.000 – rest waarde (satmak istediğinizde alabileceğiniz para) bu sekilde hesaplamak lazım. Rakamlara bakilirsa cogu zaman sigorta vergi ve yakit masrafi aracin alis bedelinden daha buyuk onem arz ediyor. Ayrıca beklenmedik arıza, masraf, yolda kalma riski de önemli kalemler. Bircok araçta ilk 10 yılda ve 200 bin km ye kadar ciddi bir ikinci el piyasasi varken, 10 yıldan ve 200 bin km sonrasında ikinci el piyasasını koruyan az araç var. Bunların başında Toyota ve Honda geliyor. Bazen Volkswagen, Mercedes vs. Ama fransiz italyan araclari, bircok alman arabasının rest waarde 150 ile 500 euro arasına düşüyor. Çünkü tamirat çok pahalı, yapacağınız masrafla tartınca satıp kurtulmak daha makul geliyor. Halfweg’deki araba çöplüğüne bakarak hangi tür araçların kolayca çöpe gittiğini tespit edebilirsiniz. Bazı araçların Avrupa’daki ekonomik ömrü dolsa da export gittiği için az cok bir rest waarde oluyor. Bir de tabi güncel popüler değişkenler var. Misal dizel araçlar (ticari araçlar istisna) tepetaklak gidiyor. Yarın başka dinamikler gelişirse onlar da piyasayı etkileyebilir.
Sonuç olarak araba aldım, satarken zarar ettim düşüncesi yanlıştır.
100-200 euro daha ucuza almak için harcanan enerjiyi temiz, masrafı az, vergisi yakıtı uygun, satılabilir bir araç bulmak için harcamak daha makul. Alternatif olarak alırken ben bu aracı 6 ay – 1 yıl kullanacağım sonra da 150 euroya hurdaya veriririm düşüncesi geçerli olduğu zamanlar olabilir. O tür araçlar için de 1.000 euro ve üzeri vermemek lazım.
